In West leven meer mensen in armoede dan waar dan ook in Amsterdam. Ook veel ondernemers zitten onder de armoedegrens. In de serie ‘Armoede in West’ spreekt De Westkrant met buurtgenoten. Middenstanders Martin en Astrid weten niet of hun winkel de werkzaamheden in de straat wel overleeft. “Er gebeurt geen klote meer hier op de ooit zo drukke De Clercqstraat.”
“Kan ik jullie helpen?”, vraagt Martin Visbeek aan een stelletje dat de winkel inloopt. “Can we rent bikes?” Terwijl Martin (63) hen de weg wijst naar de fietsverhuur verderop, legt zijn vrouw Astrid (62) uit waarom ze geen fietsen meer verhuren. “Je vindt ze terug bij het fietsdepot, als ze niet in de gracht liggen.” Waarvoor je wel terecht kan bij Alles & Meer in de De Clercqstraat: Martin repareert en verkoopt fietsen en Astrid begon zo’n twaalf jaar geleden met het verkopen van kleding.
“Je moet toch op zoek naar geld als het minder gaat”, zegt Martin. De eerste tien jaar liep de winkel ‘fantastisch’. Astrid zorgde voor de kinderen en Martin had zelfs iemand in dienst. “We gingen uit eten en op vakantie. Het geld was er gewoon.” Vanaf de komst van de euro daalden de inkomsten. “Ons spaargeld was opeens nog maar de helft: 22.000 euro. En een euro bleek gewoon een gulden.”
Dat spaargeld was bedoeld voor een pensioen met camper. Later werd dat bijgesteld naar een busje, maar ook dat is niet meer haalbaar. “We moeten soms aan ons spaargeld komen, terwijl je dat niet wil.” Martin noemt het z’n ‘Wilders-rekening’: “Minder, minder, minder”. Er is nog een potje van vijfduizend euro, bedoeld voor als er dingen stuk gaan. Ook is er een achterstand met de huur van de winkel. De situatie geeft veel stress. “Je bent er ‘s nachts mee bezig”.
‘Uitgeput in Putten’
Ontspannen gaat lastig. Op zondag, de enige dag dat de winkel niet open is, blijft het stel vaak thuis. “We zijn gewoon te moe. Dan maak ik verse soep en doen we lekker helemaal niks”, zegt Astrid. De vakantie ging dit jaar naar Putten, in een huisje van vrienden. De winkel was toen vijf dagen dicht.
Ze hebben berekend dat voor elke dag vakantie een week aan omzet nodig was om de gemiste inkomsten in te halen. “Je stelt vrij nemen steeds uit. We zaten er gewoon tegenaan te hikken.” Ze maakten er samen grappen over. “We zeiden tegen elkaar: we liggen straks lekker uitgeput in Putten.”
Astrid laat haar nagels doen en Martin heeft zijn seizoenskaart van Ajax. Meer luxe hebben ze niet nodig, zeggen ze. “We zijn positieve mensen, maar horen onszelf steeds meer zeiken en zaniken.” De belangrijkste reden: de werkzaamheden in de straat. “Er gebeurt geen klote meer hier op de ooit zo drukke De Clercqstraat”, zegt Astrid. “We dachten: de straat is klaar, we gaan nog even vijf jaar knallen. Maar je wordt gewoon openlijk in de zeik genomen.”
Al tien jaar zijn er werkzaamheden op de De Clercqstraat. Toen in het voorjaar, na de ingrijpende werkzaamheden van de Oranje Loper, de tram weer door de straat reed en de nieuwe fietsstraat in gebruik was, maakte de gemeente bekend dat de brug over de Da Costagracht hersteld moet worden. De Da Costabrug zorgt al zeven jaar voor hoofdbrekens. Voor deze derde herstelpoging zal vanaf januari de straat opnieuw vijftien maanden open liggen. De ondernemers houden hun hart vast.
Een kanon afschieten
Martin en Astrid zijn van plan om een aanvraag te doen voor de compensatieregeling van de gemeente. “Je moet wel, maar je voelt ook schaamte dat je slecht gaat. Maar het is te gek voor woorden dat je je hele boekhouding moet inleveren. Het is hun fout, ze doen het ons aan”, zegt Astrid.
Martin heeft moeite met het autoluw maken van de stad. “Mensen komen niet meer. Als je met al die omleidingen dan eindelijk de weg hebt gevonden, dan betaal je je de tyfus aan parkeergeld”, zegt Martin. Parkeren kan niet meer bij Alles & Meer voor de deur. “Maar kijk nou, je kan hier een kanon afschieten. Dit is de drukke De Clercqstraat waar je eerst nauwelijks kon oversteken. Het is hier een stad, geen dorp.”
Uitvinding
Voor het stel hebben de werkzaamheden meer impact dan corona, toen ze open mochten blijven. “Het voelt alsof we dertig jaar voor lul hebben gewerkt”, zegt Astrid. Alternatieven zijn er niet echt en het huurcontract duurt tot 2030. ‘Werkte ik maar voor een baas, denk ik soms,” zegt Martin. “Dan zou ik de ziektewet in kunnen. Want heel eerlijk, ik zit soms wel tegen een burn-out aan.” “Soms hoor ik hem mopperen tegen een klant”, zegt Astrid. “Dan is het echt niet goed.”
Om zich heen zien ze anderen het goed hebben. Die hebben een bootje of gaan zomaar een weekendje weg. “Het voelt alsof we de boot gemist hebben. Misschien omdat we nooit een huis hebben gekocht. Dertig jaar geleden konden ze hun appartement op vier hoog kopen, voor 80.000 gulden. “Die gaan nu weg voor vijf ton.” Onlangs hebben ze toch maar huurtoeslag aangevraagd. “Je hebt je trots, maar we hebben het dubbel en dwars nodig”, zegt Astrid.
Een uitvinding had ook extra geld in het laadje kunnen brengen. Martin verbaasde zich er twintig jaar geleden over dat er maar geen fietslamp met batterijen op de markt kwam. Met een prototype ging hij naar een fabrikant. Maar de eerste versie had kinderziektes en voordat er een versie was die goed begon te lopen, kon de fabrikant het contract met Martin ontbinden. De dynamo is uit het straatbeeld verdwenen, zonder dat Martin er nog een euro van terugziet. “Ik had dat slimmer moeten aanpakken”, zegt Martin. “Je hebt doeners en denkers en ik ben meer een doener.”
De klere werken
Om compensatie te krijgen van de gemeente, besteedt Martin nu elke maandag aan de administratie, want die was ‘niet fantastisch op orde’. “Maar waarom doen ze zo moeilijk, gooi gewoon wat rooitjes deze kant op. Dat kost je voor alle ondernemers rondom de brug misschien een ton, maar die brug is nu toch al de duurste van de stad.”
De aanvraag kan pas achteraf gedaan worden, maar Martin en Astrid vragen zich af of ze de komende periode wel overleven. “Het wordt heel spannend. Ik durf niet eens m’n winterkleding in te kopen, want wat als het straks nog minder wordt. De gemeente laat je gewoon kapot gaan. Je staat je zes dagen per week je eigen de klere te werken en dan gaan we straks nog met een schuld ons pensioen in.”
Martin (63) en Astrid (62) Visbeek
Winkel: Alles & Meer in de Clercqstraat, beide zes dagen in de week in de winkel aanwezig
Werkzaamheden: verkoop en reparatie van fietsen, verkoop van kleding en sieraden
Gezinssituatie: getrouwd, kinderen zijn het huis uit (een zoon uit het eerdere huwelijk van Martin en samen een zoon)
Inkomen: 1.850 euro netto per maand met z’n tweeën
Toeslagen en regelingen: huurtoeslag
Wonen: sociale huur in de Geuzenbuurt, in West
Huur exclusief: 700 euro per maand
Overige vaste lasten: 700 euro per maand
Opleiding: lts autotechniek – niet afgemaakt (Martin), huishoudschool (Astrid)
Spaargeld: 5.000 euro
De serie ‘Armoede in West’ komt tot stand met steun van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten. Lees hier alle afleveringen. Wil je reageren? Graag! Stuur je reactie naar mail@dewestkrant.nl.
