Sinds Patricia geregeld tussen de bejaarden zit, heeft ze haar mening over hen bijgesteld. Ze pleit er nu voor om hen te overladen met aandacht en superlekker eten van Intisari uit De Baarsjes.
Het is jaren geleden, maar als ik eraan denk word ik weer woest. Ik heb het over de zaak Roelvink uit 2016. Dave, de zoon van volkszanger Dries, moest toen terechtstaan voor gedonder tijdens een uit de hand gelopen feestje. Uiteindelijk werd hij veroordeeld tot een taakstraf van 150 uur voor heling van horloges. Die taakstraf mocht hij uitvoeren in een bejaardenhuis, precies zoals hij had gevraagd.
Taakstraf
Oké, laten we even inzoomen op deze uitspraak. Heb je iets crimineels gedaan, dan krijg je straf. So far, so good. Een straf is een ‘tik op de vingers’ (vergelding). Tegelijkertijd moet straf voorkomen dat de boef weer de fout ingaat (preventie). De straf moet dus hartstikke eng zijn en flink afschrikken. De rechter concludeerde: 150 uur werken met bejaarden, dát zal hem leren (ook al had Dave daar zelf om gevraagd). Absurd, toch? Alsof bejaarden monsters zijn!
Ogen vol branie
De straf is exemplarisch voor de manier waarop wij in het Westen tegen ouderen aankijken. In plaats van ze op handen te dragen om hun wijsheid en ervaring, zetten we ze vaak weg als saaie, zeurderige en irrelevante wezens. Jarenlang dacht ik net zo lelijk over hen en meed ik ze zo veel mogelijk. Maar sinds ik mijn moeder zeven jaar geleden naar Amsterdam haalde, ben ik óm. Inmiddels woont ze in Nieuw-West, maar daarvoor zat mijn moeder in een verpleeghuis in Noord. Krasse opa’s met ogen vol branie, beeldig gekapte oma’s met het hart op de tong. Ze strooiden met verhalen over het Amsterdam van weleer en zoomden in op hun liefdesleven. Met een honderdjarige babbelde ik over het belang van seks voor het huwelijk: “Schat, je moet toch weten wat voor vlees je in de kuip hebt?”
Tempo doeloe
Ook in haar tehuis in Nieuw-West, waar mijn moeder een woning deelt met vijf andere Indische Nederlanders, is het lachen geblazen. Al worden er ook geregeld serieuze noten gekraakt. Dan hebben we het over Trump, ouder worden en wat oorlog met een mens doet. Het liefst praat ik met de bewoners over hun tijd in Nederlands-Indië. Mijn moeder schetste altijd een tempo doeloe-portret: felgroene rijstvelden, eeuwig bloeiende bloemen, de hoogste concentratie lieve mensen per vierkante meter.
Koloniale maatschappij
Maar in gesprekken met haar huisgenoten komt het andere Indië naar voren en duikt de koloniale maatschappij met haar onderscheid naar kleur op. Hun verhalen verklaren waarom Indische Nederlanders doorgaans minder zelfverzekerd zijn dan ‘gewone’ Nederlanders en hoe het komt dat ze opvallend bescheiden, autoriteitsgevoelig en risicomijdend zijn. Door hun verhalen begrijp ik inmiddels ook beter waarom ik ben zoals ik ben. Waardevolle kennis, die ik zonder hun hulp waarschijnlijk niet had gehad. Deze Indische ‘ooms’ en ‘tantes’ hebben mijn leven verrijkt en weten me steeds weer te raken met hun veerkracht, humor en zachtheid.
Géén wegwerpvoorwerpen
Dat ouderen je leven kunnen verrijken, wordt vaak vergeten. Zo rond de feestdagen is het respect vaak zoek. “Waar moet oma nu weer heen?” “Wat gaan we met opa doen?”. “Moet ik dit jaar nu wéér pa en ma nemen?” Zó lelijk: alsof ze wegwerpvoorwerpen zijn. Doe toch lief! Wie weet hoe lang ze nog in je leven zijn? Hoe fragiel het leven is, ondervond ik enkele weken geleden opnieuw. Mijn schoonvader moest voor een controle naar het ziekenhuis. Een paar dagen later luisterden we op zijn begrafenis naar het Ave Maria. Dit jaar vieren we onze eerste kerst zonder hem. Reken maar dat mijn schoonmoeder op tweede kerstdag wordt verwend met goede wijn, malse kip en muziek van haar held Bruce Springsteen.
Kleine Grote Dame
Op eerste kerstdag is mijn moeder aan de beurt. Eerlijk is eerlijk, af en toe kan ik haar wel achter het behang plakken. Bijvoorbeeld wanneer ze weer eens een onmogelijke, vage opdracht op me afvuurt. “Koop die pil van tv.” Of haar geld verstopt op de een of andere onmogelijke plek, zoals tussen oude kranten. Maar één ding staat als een paal boven water: mijn moeder van 90 verdient het om bedolven te worden onder de aandacht en lekkers. Al was het maar omdat ze me altijd heeft gesteund, óók toen ik me als puber dreigde te ontpoppen tot hangjongere. Voor deze Kleine Grote Dame ga ik met mijn beperkte culinaire capaciteiten zelf iets in elkaar draaien. Daarnaast bestel ik voor de zekerheid ook nog écht lekker eten bij Intisari in de Balbaostraat, een van de weinige Indonesische restaurants die met kerst open is. Ik kan me nu al verheugen op het moment dat mama de babi ketjap proeft: waanzinnig zacht varkensvlees met een zoete, heerlijk geurend saus met kaneel en steranijs. Als ze dat niet enak (lekker) vindt, weet ik het ook niet meer.
https://www.intisari.nl
