Kate Ligthart (55) uit Bos en Lommer schrijft al sinds haar vroege jeugd. Tijdens haar 30-jarige loopbaan bij de kinderbescherming tekende ze talloze verhalen van cliënten op. Tot deze baan een keurslijf werd waar ze zichzelf niet meer in vond passen. Na een burn-out gooide ze het roer om. Met haar boek Amsterdam in inkt wil Kate een proeve van haar schrijverschap afgeven.
Aan de hand van tatoeages laat Kate Amsterdammers hun levensverhaal vertellen. Wijzend op een foto uit het boek: “Tia heb ik ontmoet bij de bushalte. Ik zag dat ze van onder haar kin een streep getatoeëerd had. Tot hoever loopt-ie door, vroeg ik. ‘Helemaal tot beneden’, zegt ze. Zo raakten we in gesprek. Waarom ik haar foto zo goed vind, is dat ze bijna een professioneel model lijkt.”
Pittige verhalen
“Amsterdam in inkt is rauw en stoer. Het zijn pittige verhalen. Dat is wat ik terughoor van lezers. Alle verhalen in het boek zijn ook hoopvol en inspirerend. De mensen vertellen over dingen die ze vanaf hun jeugd hebben meegemaakt. Hobbels die ze hebben moeten overwinnen. Ze hebben een manier gevonden om door het zetten van een tatoeage gebeurtenissen te verwerken, ze letterlijk een plek te geven.”
Typemachientje
“Als kind had ik al een typemachientje. Ik zat dan aan tafel. De rest van het gezin zat dan achter me. Wat deed ik? Luisteren naar waar iedereen die dag mee bezig was geweest. Ik maakte daar een flauwekulverhaaltje van. Er is één legendarisch verhaal waar ze het nu nog over hebben. Waarin ik mijn oudste broer te kakken zette. Hij was toentertijd nogal een pestkop.”
Humor
“Later correspondeerde ik veel met mijn middelste broer. Kaarten vol schreven we, met dingen die ons bezighielden, commentaar op gebeurtenissen in de wereld. Alles met humor en een twist. De kunst was om elkaar te overtreffen. Dat was onze uitdaging: iets zo sterk, mooi of grappig mogelijk op te schrijven.”
Machtsmiddel
Een groot onderdeel van het werk dat Kate later deed voor de kinderbescherming, bestond uit schrijven. “Mijn opdracht was om te kijken wat er precies aan de hand was met een kind, waarom dat zo is en wat er moest gebeuren om de situatie van dat kind te verbeteren. Daarvoor moesten een aantal onderzoeksvragen beantwoord worden. Ik was altijd bezig met het verhaal zo opschrijven dat het recht deed aan wat mensen verteld hadden. Ik was me bewust van het machtsmiddel dat ik in handen had. Je schrijft voor een officier van justitie of een kinderrechter. Ik was lang bezig met zo goed mogelijk formuleren. Je kunt heel makkelijk iemands woorden verkeerd interpreteren.”
Snelheid
“Het was een hartstikke mooie baan: bij mensen thuis gesprekken voeren, schrijven. Geweldig! En ik hou van kinderen. Niets mooiers dan het met een kind ergens over hebben. Horen hoe zo’n kind de dingen ziet, voelt en ervaart. Ik deed wat ik vond dat ik moest doen, alleen ging dat niet altijd goed samen met de opdracht. Ik moest tekenen voor zoveel onderzoeken per jaar.”
Reflectie
“Ik liep een paar keer vast vanwege de hoge werkdruk. Het werk ging 24 uur per dag door in mijn hoofd. Als ik ’s nachts naar de wc moest, ging mijn hoofd weer aan. Ik was aldoor aan het bedenken hoe ik iets moest verwoorden. Op zeker moment zijn er doorlooptijden ingevoerd in mijn werk. Ik voelde dat er daardoor geen ruimte meer was voor stilte en reflectie.”
Wachtlijst
“Snelheid werd prioriteit nummer 1 op het werk. Er staan nog zoveel kinderen op een wachtlijst die mogelijk in bedreigende situaties zitten. En dat wil je niet. Die wachtlijst drukte enorm op mijn geweten. In combinatie met de snelheid die van mij werd verwacht maar waaraan ik niet goed meer kon voldoen, kwam ik gevoelsmatig in een spagaat.”
Burn-out
“Door die burn-out ben ik gaan nadenken wat ik wél wilde. Levensverhalen wilde ik optekenen. Op advies van een collega om even alleen te gaan doen waar ik blij van werd, ben ik een rondje met een tram meegereden op zoek naar iets wat mij een vonkje gaf. Ik kwam langs de kiosk van Mister Blue. Op die kiosk stond ‘Mister Blue, I love you’. Dat vond ik zo leuk. Die man met zijn woeste bos krullen was met bloemen in de weer. Ik zag dat hij liefdevol bezig was met zijn omgeving. Dat raakte me. De volgende dag ben ik teruggegaan om hem te interviewen over zijn drijfveren. Dat werd de eerste in mijn serie interviews op Instagram.”
Binnen bereik
“Omdat ik ook een boek wilde schrijven, moest ik iets verzinnen waar ik makkelijk naast mijn werk mee uit de voeten kon. En binnen mijn bereik was. Zo staat Hilda in het boek. Zij was al een vriendin van mij. Ik wist dat zij een tattoo had gezet en ik kende haar levensverhaal. Ik kende meerdere mensen met tatoeages. Maar ik had de link toen nog niet gelegd. Tot Sjon bij mij de douche kwam repareren. Hij begon me zijn verhaal te vertellen. Ik vroeg hem of hij een tattoo had. Een kleintje zei hij en vertelde me wat zijn tattoo voor hem betekende.”
Aantrekking
“Toen ging er bij mij een lampje branden. Dit is het: levensverhalen van Amsterdammers vertellen aan de hand van hun tatoeages. Als je met zoiets bezig bent, treedt de wet van de aantrekking in werking. Je komt overal potentiële kandidaten tegen voor je boek. Allemaal wilden ze meedoen. Het project is één en al liefde geweest. Ik heb van de mensen die erin staan niet alleen hun verhalen en foto’s, maar ook veel goodwill en liefde gekregen. Nu wil ik kijken of ik van mijn schrijven kan leven.”
Instagram: @kateligthart
Amsterdam in inkt is verkrijgbaar bij boekscout.nl
Dit bericht bekijken op Instagram
