Kunstenaars met psychiatrische achtergrond tonen hun talent

Directeur Monique Cornelissen in gesprek met een bezoeker. (Foto Rosa Hofgärtner)
Hoogstins2024

Veel bezoekers van De Hallen lopen er langs zonder zich te realiseren wat voor een bijzondere kunstuitleen Beeldend Gesproken eigenlijk is. Binnen valt meteen de gezellige drukte op: schilderijen staan in stapeltjes tegen de muur aan, er wordt hard aan een nieuwe tentoonstelling gewerkt, en een aantal geïnteresseerden loopt nieuwsgierig rond. Kunstenaars komen ook zo nu en dan even langs. 

Beeldend Gesproken is niet alleen een plek waar je kunst kan kopen en lenen, het is ook een sociale onderneming. De kunstwerken hebben namelijk allemaal een ding gemeen: ze zijn gemaakt door professionele kunstenaars met een psychiatrische achtergrond.

Maatschappelijke functie

Als sociale onderneming draagt Beeldend Gesproken bij aan een inclusieve samenleving waarbij iedereen op een gelijkwaardige manier mee kan doen. Voor directeur Monique Cornelissen is het van groot belang om psychiatrische aandoeningen bespreekbaarder te maken. Zelf heeft ze er in haar familie ook mee te maken gehad. “Veel psychiatrische ziektes zijn chronisch en ontzettend zwaar, soms zelfs dodelijk. Voor fysieke ziektes of klachten is er veel meer acceptatie en begrip. Bij mentale problemen raken patiënten vaak in een isolement doordat ze niet begrepen worden. Daar wil Beeldend Gesproken doorheen breken.”

De galerie is een plek waar kunstenaars met psychiatrische achtergrond hun talent kunnen laten zien. Voor velen van hen is het ook de eerste stap om opnieuw deel te nemen aan de maatschappij. Daarbij is de waardering voor hun werk voor de kunstenaars ook belangrijk. “Ze vinden het ontzettend leuk om te horen dat hun werk bij iemand thuis aan de muur hangt.”

Ook het 18-koppige team van Beeldend Gesproken bestaat voor de helft uit werknemers met een afstand tot de arbeidsmarkt. Door deze ervaring kunnen vele van hen uiteindelijk doorstromen naar andere banen.

Onverwachts in De Hallen

De galerie, die al in 1992 werd opgericht, kwam in 2014 in De Hallen terecht. Cornelissen zag een informatieavond – waar verschillende ondernemingen de mogelijkheid kregen om een plan te presenteren voor de Hallen – als haar kans om Beeldend Gesproken te promoten aan buurtbewoners. Ze had nooit verwacht dat ze daadwerkelijk een kans maakte om een ruimte in De Hallen te mogen huren of het te kunnen betalen.

Tot haar verbazing werd ze benaderd door de architect, André van Stigt. Hij zag de kunstuitleen als een verrijking voor de Hallen met een belangrijke publieke en aanzienlijke maatschappelijke functie. In ruil voor een sociale huurprijs, heeft Beeldend Gesproken de extra taak om kunst-gerelateerde activiteiten en evenementen te organiseren in de Hallen.

De werken

De kunstwerken van Beeldend Gesproken zijn zowel te leen als te koop. Als de klant na de leen-periode besluit het werk te kopen, krijgt de koper 10% korting. Dat geeft mensen de mogelijkheid te experimenteren met verschillende werken. In totaal werkt de galerie samen met 130 verschillende kunstenaars die uit heel Nederland komen. Op dit moment hebben ze bijna 1700 werken waarvan ongeveer de helft is uitgeleend.

Selectie 

Naast de voorwaarde dat de kunstenaars een psychiatrische achtergrond moeten hebben, kijkt de galerie ook naar andere factoren voor hun selectie. De strenge screening wordt door het hele team uitgevoerd. Belangrijke aspecten zijn technische kwaliteit, originaliteit, of het werk raakt en de zeggingskracht: wat de kunstenaar ermee probeert te zeggen.

Volgens Cornelissen hebben ze vooral twee verschillende soorten werk: “Veel werk is bedoeld om thuis of op kantoor te hangen. Veel mensen hebben dan al gauw een voorkeur voor iets vrolijks en kleurigs. Zwaarder werk wordt misschien minder snel in huis gehangen, terwijl dat vaak wel interessant werk is.” Voor de kunstenaars die minder toegankelijk werk maken heeft Beeldend Gesproken ook een expositieruimte. Daar is ongeveer elke maand een nieuwe tentoonstelling te zien. www.beeldendgesproken.nl

Foto Rosa Hofgärtner
DeWestkrant